Auteur: Willem Broens

Gerard Unger; ‘Terwijl je leest’. Vervolg. ‘Beelden kunnen je raken met een directheid en een kracht die met taal maar met moeite is te benaderen. Het grote en complexe kunstwerk ‘Op het dak’ van Ilya Kabakov was een duistere omgeving. Lopend over daken keek je in verlichte kamers met een ratjetoe aan meubilair, eenvoudig en…

Gerard Unger ‘Terwijl je leest’. Vervolg. ‘Kunstenaars en vormgevers hebben veel typografie gemaakt, met lettervormen die beelden zijn geworden, tot en met beelden waarin letters zijn verwerkt. Taal en beeld werken daarin nauw samen. Meestal gaat het daarbij om korte boodschappen, van een paar woorden of van een enkel woord. Er zijn al meer situaties…

Gerard Unger ‘Terwijl je leest’. Vervolg. ‘Studenten heb ik eens gevraagd een jachthond te tekenen. En vervolgens was de opdracht (ze mochten er geen tekst bij gebruiken) : ‘Verbeeld nu de vraag: wat voor een hond is dit?’ Sommigen tekenden nog nog eens dezelfde hond, wat niet de bedoeling was: ‘Je moet die vraag verbeelden.’…

Gerard Unger ‘Terwijl je leest’. Vervolg.De typograaf aan het woord. ‘En ten opzichte van het handschrift heeft de typografie de kritische blik op de tekst versterkt met tussenpersonen en tussenstappen die als filters functioneren, zoals de redacteur van een uitgeverij of zetproeven. En legio zijn de ervaringen van auteurs die zich bij aanblik van een…

Gerard Unger ‘Terwijl je leest’. Vervolg. ‘Desondanks hebben de gestaag doorwerkende invloeden van schrijven, zetten, drukken en het verspreiden van teksten, onder andere de roman, het essay en de column voortgebracht. Spittende en onthullende journalistiek of teksten zoals ‘J’Accuse’ van Emile Zola (1898) of ‘De Goelag Archipel’ van Alexander Solzjenitsyn ( 1973-1975)hebben er hun invloed…

Stefan Hertmans en ‘Eelt op de blik’, een essay over lezen. Vervolg. ‘Het is een breekbaar lichaam, ik kan het doodslaan als een lastige mug (insecten spelen vaak een metaforische rol in de gedichten van Faverey, ze geven ons de enigszins lastige en beschamende indruk dat ze over onszelf gaan) – insecten die rond mijn…

Stefan Hertmans over Roland Barthes, ‘Eelt op de blik’. Vervolg. ‘Zelfs romans als ‘De verborgen geschiedenis’ van Donna Tartt, waar het tot griezelige golem verworden lijf van Dionysos doorheen spookt, of ‘American Psycho’ van Bret Easton Ellis, waarin de koele perfectie van de fetisjen samenvalt met de ijselijk stil geworden ziel van de cynische buitenstaander,…

Stefan Hertmans over Roland Barthes ‘Eelt op de blik’. Vervolg. ‘Wat ik daar zie, als ik lang, langzaam, vraatzuchtig of verlangend lees, is echter ook een schrikbeeld dat me aan de schilder Arcimboldo herinnert: een denkend, gorgonisch schrijvershoofd dat is samengesteld uit lichamen, een heel lichaam dat uit ontelbare andere lijven is samengesteld. Een mensenberg…

Stefan Hertmans over Roland Barthes ‘Eelt op de blik’. Vervolg. ”De schrijver is iemand die stoeit met het lichaam van zijn moeder'(Roland Barthes). Castorp is niet zozeer van slag omdat hij Mevrouw Het Warme Katje herkent en begeert, maar omdat haar lichaam verwisselbaar is met wat hij voor anatomische anonieme lichaam van de mens-als-soort hield….

Stefan Hertmans over Roland Barthes, ‘Eelt op de blik’. Vervolg. ‘Ik wil wel met hem samenvallen, sporen lezend op zijn lichaam gaan liggen en zo de oudste handeling van de seksuele vereniging metaforisch met mijn blik voltrekken, ik wil wel in zijn lichaam met de personages rondzeulen en doodgaan, maar ik kan dat slechts als…